فرمول تعیین قیمت وکیوم باتوم توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران مستقیماً از نرخ فوب خلیج فارس نفت کوره و نفت سفید با ارز آزاد استخراج و همان اعداد با نرخ ارز مبادله‌ای محاسبه و اعلام می‌شود که براساس اعلام بورس کالا تقریباً بیش از ٦٥ درصد وکیوم باتوم تولیدی شرکت‌های پالایشی ایران به صورت قیر با قیمت پایین به خارج از کشور صادر می‌شود و قیمت قیر صادراتی ایران خصوصاً در چندماه اخیر ارزانترین قیر در منطقه بودن است.
بهای وکیوم باتوم در اکثر شرکت‌های پالایشی تقریباً دو برابر بهای فروش است و همین موضوع زیان‌های هنگفتی را به این شرکت تحمیل کرده و باعث شد شورای رقابت در تصمیمی به موقع و برای جبران این زیان‌های تحمیلی اعلام کند که از این پس قیمت وکیوم باتوم با مبنای نرخ ارز آزاد محاسبه خواهد شد.
نشریه پالایش نفت این موضوع را در گفت‌وگویی با اسدالله قره‌‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار داده که مشروح آن در زیر می‌آید:
تعدیل نرخ وکیوم باتوم (محاسبه با ارز آزاد) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یک بخش از فرآورده‌های پالایشی وکیوم باتوم و قیر است. بخشی از این تولیدات پالایشی هر ساله در اختیار برخی نهادها و سازمان‌های عمومی قرار می‌گیرد.
در سال‌های اخیر دولت مکلف شده است که قیر را به شکل مجانی به خود دهیاری‌ها و شهرداری‌ها از طریق بنیاد مسکن ارائه دهد که همین موضوع چند مشکل را ایجاد کرده؛ یک مشکل این است که عده‌ای این قیر را با قیمت ارز مبادله‌ای می‌خرند و با قیمت ارز آزاد در بازار آزاد می‌فروشند.
وزارت کشور، سازمان دهیاری‌ها و بنیاد مسکن بودجه‌ای را بابت آسفالت راه‌های روستایی ندارند و فقط همین قیر را به صورت رایگان در اختیار پیمانکاران قرار می‌دهند.
برای حل این مشکل بر فرض مثال اگر 100 تن قیر برای یک راه روستایی نیاز باشد، آنها 200 تن قیر را در اختیار پیمانکاران قرار می‌دهند که 100 تن آن برای آسفالت و 100 تن مازاد برای هزینه‌های که جهت آماده‌سازی قیر برای آسفالت نیاز است، پیمانکاران 100 تن قیر مازاد را با قیمت چند برابر در بازار آزاد می‌فروشند و همین موضوع نظم بازار را بهم می‌زند و باعث بهم‌ریختگی بازار قیر از لحاظ قیمت‌گذاری می‌شود که خود این مسأله، تخلف قانونی است.
اعتقاد ما بر این است پالایشگاه‌ها اگر نفت خام را می‌گیرند و می‌خواهند فرآورده‌ها را بفروشند، می‌توانند بگویند ما این نفت خام را می‌گیریم و این مقدار حق‌العمل کاری ما است و این مقدار بنزین و گازوییل تحویل شما می‌دهیم و مازوت و قیرش را نیز خودمان می‌فروشیم. حالا این فروختن در مواقعی از طریق بورس عرضه می‌شود و در مواقعی از طریق غیر بورس است و صادر می‌شود که البته همین قیمت‌گذاری‌ها و فروش نیز از یک نظم خاصی برخوردار نیست و شاید در این بین فقط خود پالایشگاه‌ها متضرر می‌شوند.
پالایشگاه‌ها عمدتا وابسته به دولت هستند و کسی که در این میان سود کلان نصیبش می‌شود، واسطهها هستند و پالایشگاه‌ها ضرر اصلی را می‌بینند. بخشی از مشکلات، بی‌نظمی‌ها، ناهنجاری‌ها و سوءاستفاده‌هایی که صورت می‌گیرد و رانت‌هایی که ایجاد می‌شود را عرضه وکیوم باتوم با ارز آزاد حل می‌کند.
پیشنهاد شما برای حل این مشکل چیست؟
ما معتقدیم آن مقداری که برای خود روستاها و شهرها قیر به صورت رایگان در اختیار دهیاری‌ها قرار می‌گیرد باید به صورت رایگان باشد ولی اضافه بر آن به پیمانکاران و واسطهها قیر مجانی اختصاص ندهند، چراکه این موضوع باعث می‌شود آنها این قیر را در بازار با قیمت چند برابر بفروشند. ما معتقدیم دولت باید همراه با آن قیر هزینه‌اش را نیز به دهیاری‌ها بدهد. در واقع خود پالایشگاه‌ها باید قیر را بفروشند و پولش را همراه به دستگاه‌ها برای کار اجرایی بدهند که هم روستاها بتوانند از آن استفاده کنند و هم قیمت قیر اینگونه نباشد که گویا چوب حراج به آن زده می‌شود.